ABN Amro schikt voor 480 miljoen euro met het Openbaar Ministerie omdat de bank tekort heeft geschoten bij het tegengaan van witwaspraktijken.
Dit is in verband met het onderzoek van het OM naar de naleving door ABN Amro van haar verplichtingen onder de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme (Wwft) tussen 2014 en 2020. Op basis van het onderzoek heeft het OM ernstige tekortkomingen geconstateerd in ABN Amro’s processen ter bestrijding van witwassen in Nederland, zoals het klantacceptatieproces, transactiemonitoringsproces en exit-proces (zogenoemde ‘Client Life Cycle’-processen).
Als onderdeel van de schikking die gisteren bekend is gemaakt, stemt ABN Amro in met het betalen van een boete van 300 miljoen en 180 miljoen. Deze bedragen geven de kosten aan dat ABN Amro volgens het OM heeft bespaard. Volgens ingewijden had ABN ruim 400 miljoen euro vrijgemaakt voor de schikking, het bedrag wat ze nu moeten betalen is dus flink hoger. Het totaalbedrag van EUR 480 miljoen komt ten laste van de eerste kwartaalresultaten van de bank in 2021.
Oud-bestuurders worden verdacht
Door de schikking komt er geen rechtszaak tegen de bank zelf voor het mogelijk overtreden van de wet, maar inmiddels zijn er door het OM wel drie mensen aangemerkt als verdachte. Waarschijnlijk gaat het ook om oud-topmannen Chris Vogelzang, Gerrit Zalm en Kees van Dijkhuizen, zo schrijft het Financieel Dagblad, maar dit is niet door justitie bevestigd.
Zowel Vogelzang (CEO), als Zalm (commissaris), hebben al wel hun topfuncties bij Danske Bank per direct neergelegd. Of er een vervolging gaat komen, is onzeker, zo meldt het OM.
Voorbeelden van wat er mis ging
Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat ABN Amro aan een groot deel van haar klanten op onjuiste wijze een risicoclassificatie heeft toegekend. Zo is gebleken dat men ten aanzien van circa 5,5 miljoen Mass Retail klanten de kernbepalingen van de Wwft niet heeft nageleefd. De klanten uit de Mass Retail groep werden op basis van een automatische controle van identiteitsgegevens (dus zonder adequate risicoanalyse) ingedeeld in de laagste risicocategorie “00 neutraal”. En zijn er nog meer concrete signalen en aanwijzingen dat ABN Amro ten aanzien van klanten mogelijk tekortgeschoten is in de uitoefening van haar poortwachtersfunctie. Een aantal van die signalen is door de FIOD uitgebreid onderzocht en daarbij is gebleken dat diverse tekortkomingen daadwerkelijk hebben geleid tot misbruik van rekeningen en andere diensten van ABN Amro.
Zo had een klant van ABN AMRO, die de laagste risicoclassificatie had gekregen, voor 49 van zijn vennootschappen tussen 2014 en 2018 in totaal 192 bankrekeningen geopend bij ABN Amro. Deze rekeningen waren grotendeels inactief. Deze klant pleegde fiscale fraude waardoor hij bijna 200.000 euro van de Belastingdienst ontving op de zakelijke rekeningen. Het geld werd door de klant na overboekingen naar zijn privérekeningen bij ABN Amro grotendeels uitgegeven of contant opgenomen. De risicoclassificatie bleef laag en blijkbaar vond niemand het raar dat iemand 192 bankrekeningen had. De bank maakte pas melding van ongebruikelijke transacties bij de FIU na aanvang van het strafrechtelijk onderzoek naar deze klant.
Een andere klant van ABN Amro, uiteraard ook met een lage risicoclassificatie, was werkzaam bij de financiële afdeling van een groothandel. De klant had een gokverslaving, schulden en stond voortdurend rood. De klant paste gegevens van tegoeden van debiteuren van zijn werkgever aan die daardoor werden overgemaakt naar zijn eigen bankrekening bij ABN Amro. In negen maanden tijd vloeide er een bedrag van ruim 4,3 miljoen euro naar de privé-bankrekening van de klant. Het geld werd vervolgens bijna volledig vergokt. De bank was met deze problematiek bekend, maar ABN had bij deze klant vrijwel geen cliëntenonderzoek gedaan. Het klantdossier bleek niet compleet en de afwijkingen van het gebruikelijke transactiepatroon leverden geen alerts op in het transactiemonitoringsysteem.
Een ander voorbeeld betreft twee Nederlandse bedrijven die bankrekeningen aanhielden bij ABN Amro. Over de rekeningen van deze twee bedrijven liepen in de periode 2010 tot en met 2017 betalingen ter waarde van tientallen miljoenen. Een corruptieaffaire waar deze ondernemingen vermoedelijk bij waren betrokken, werd sinds 2015 breed uitgemeten in nationale en internationale media. Toch duurde het tot maart 2019 voordat ABN Amro de eerste melding bij de FIU deed. Ook bleek van tekortkomingen in het cliëntenonderzoek met betrekking tot deze twee bedrijven.
Een ander Nederlands bedrijf was sinds april 2016 klant bij ABN Amro en kreeg een lage risicoclassificatie. Het bedrijf is vermoedelijk betrokken bij internationale BTW-carrouselfraude en de bankrekening bij ABN Amro van het Nederlandse bedrijf is vanaf 2016 voornamelijk gevoed door andere internationale branche-gerelateerde bedrijven. Zo werd vanaf die bankrekening tussen september 2016 tot en met augustus 2018 in totaal bijna 17,5 miljoen euro gepind, met 17 bankpassen. ABN Amro deed voor het eerst een melding van een ongebruikelijke transactie op 2 november 2016. De FIU heeft deze transacties vervolgens op 5 november 2016 als verdacht aangemerkt en dat aan ABN Amro laten weten. Dit was voor ABN echter geen aanleiding voor een bijzondere herbeoordeling en/of aanpassing van het risicoprofiel van het bedrijf. Ook nadien heeft ABN Amro ongebruikelijke transacties niet onverwijld gemeld.
Van een andere klant komt naar voren dat deze persoon al sinds 1995 bij ABN Amro bekend stond als betrokken bij fraude. In 2014 kon de klant opnieuw een bankrekening openen bij ABN Amro en kreeg deze een lage risicoclassificatie. Over de bankrekeningen van de B.V.’s van deze klant ging ruim 2,2 miljoen euro en de transacties op de bankrekeningen van de B.V.’s pasten niet bij de bedrijfsactiviteiten volgens de inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Daarnaast werden er contante bedragen gestort in biljetten van 500 euro (het gebruik van biljetten van 500 euro is een aanwijzing voor witwassen). De klant wordt door politie en justitie verdacht van witwassen voor criminele groeperingen uit het drugsmilieu met gebruikmaking van onder meer de rekeningen van zijn B.V.’s bij ABN Amro.
Het OM beschouwt bovenstaande voorbeelden als illustratief. Naast deze onderzochte gevallen beschikt de FIOD over meerdere soortgelijke signalen met betrekking tot de niet-naleving van de Wwft door ABN AMRO. Naar het oordeel van het OM heeft ABN AMRO, doordat zij in de jaren 2014 tot en met 2020 in ernstige mate tekortgeschoten is in de naleving van de Wwft, vaker witwassignalen gemist.
CEO Robert Swaak van ABN Amro had zijn quote al klaar liggen:
Als bank hebben we niet alleen een wettelijke, maar ook morele taak om ons uiterste best te doen het financiële stelsel te behoeden voor misbruik door criminelen. Met het uitvoeren van deze taak beogen wij substantieel bij te dragen aan een veiligere samenleving. Tot mijn spijt moet ik erkennen dat ABN AMRO er in het verleden onvoldoende in is geslaagd om de belangrijke rol van poortwachter goed uit te voeren. Dat is onacceptabel en daar nemen wij de volledige verantwoordelijkheid voor.
Het is reeds de tweede keer dat ABN dit jaar erg slecht in het nieuws komt, 2 maanden geleden werd bekend dat de bank een miljoenenclaim kan verwachten in verband met het niet doorberekenen van de dalende rente.
UPDATE: De top van ABN Amro, onder leiding van Gerrit Zalm, werd tussen 2014 en 2017 van verschillende kanten geattendeerd op het nalatige antiwitwasbeleid. Ook huisaccountant KPMG waarschuwde daarvoor, maar de bank deed er niets mee. De genegeerde waarschuwingen zijn nu onderdeel van het strafrechtelijk onderzoek naar Gerrit Zalm en twee medebestuurders, zeggen meerdere bronnen tegen Follow the Money.
0 Comments