De rente op spaarrekeningen bij de grootbanken (ABN AMRO, ING en Rabobank) blijft de laatste tijd achter bij de gestegen beleidsrente van de Europese Centrale Bank (ECB). Als mogelijke verklaring heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) gekeken naar een gebrek aan concurrentie op de spaarmarkt.
En dat gebrek is er. De drie grootbanken hebben het overgrote deel van de spaarmarkt in handen, maar de ACM heeft geen aanwijzingen voor verboden afspraken tussen deze banken. Wel is het aannemelijk dat er sprake is van ‘stilzwijgende afstemming’ tussen de grootbanken over spaarrentes. Dat betekent dat de banken elkaars rentetarieven in de gaten houden en elkaar op de voet volgen in plaats van te concurreren. Zonder onderlinge afspraken is dat niet verboden. Het effect is echter vergelijkbaar met een kartel en leidt daarmee tot schade voor consumenten, doordat rentes lager zijn dan in een concurrerende markt.
Het is iets waar wij al vaker op gewezen hebben. De grote Nederlandse banken boeken recordwinsten, maar dat komt vooral door de hoge rente, die niet wordt doorgegeven aan spaarders. In 2023 boekte ING een slordige 7,3 miljard euro winst, een absoluut record en wederom een verdubbeling ten opzichte van het jaar ervoor. Ook de Rabobank gaat lekker, die boekte in 2023 namelijk de hoogste winst in het 125-jarig bestaan van de bank. Het gaat om 4,37 miljard euro winst, ook zo goed als een verdubbeling ten opzichte van een jaar eerder.
Het gebrek aan concurrentie op de spaarmarkt komt vooral doordat de groep consumenten die overstapt (of daarmee dreigt) klein is. De meerderheid lijkt tevreden bij de huidige bank, lijkt zich onvoldoende bewust van alternatieve spaarproducten of lijkt last van overstapdrempels te hebben. Dit laatste zou vooral komen door de complexiteit van (het vergelijken van) spaarproducten en de verplichte koppeling van betaal- en spaarrekeningen door banken.
Op dit moment heeft de ACM geen bevoegdheden om maatregelen te treffen om de concurrentie op de Nederlandse spaarmarkt te vergroten. Dat moet de wetgever doen. De ACM doet wel een drietal belangrijke aanbevelingen:
– Maak de informatievoorziening door banken transparanter;
– Verbied koppelverkoop van betaal- en spaarproducten;
– Creëer een verplichte overstapservice van banken.
Ondertussen is de spaarrente al een tijdje stabiel. Rabobank biedt 1,7%, terwijl ABN AMRO en ING allebei 1,5% bieden. Dat maakt het verschil met partijen zoals Lloyds Bank 2x zo groot, die bieden nu 3% spaarrente in Nederland. Andere bekende ‘uitdagers’ zijn Bunq met 2,5% en KNAB met 2% rente.
0 Comments