De houdbaarheid van een reservemunt/reservevaluta is een cyclus die typisch ergens tussen de 80 en 110 jaar duurt, als we kijken naar de geschiedenis. Officieel is de Amerikaanse dollar al 75 jaar de reservevaluta. De Amerikaanse dollar werd echter al eerder in de handel gebruikt, al sinds de jaren twintig. Dat zou betekenen dat de Amerikaanse dollar al ongeveer 100 jaar als reservevaluta dienst doet. Tijd voor verandering?
Deze cycli van ongeveer een eeuw is heel gebruikelijk in de geschiedenis: de ouden noemden het een saeculum dat vier seizoenen vertegenwoordigde (lente, zomer, herfst en winter). Een saeculum is een tijdsduur dat ongeveer gelijk is aan de potentiële levensduur van een persoon of de volledige vernieuwing van een menselijke populatie. Zoals bij alle cycli, is er een periode van groei, verzadiging, piek en achteruitgang die de seizoenen vertegenwoordigde.
De zes laatste wereldmunten
De onderstaande tabel toont de overgang van elke reservemunt (ongeveer elke 100 jaar) en de gebeurtenissen die tijdens elke overgang plaatsvonden. Elke overgang was een periode van groot lijden, gekenmerkt door economische ontberingen, revoluties en oorlogen.
| Valuta | Omschrijving | Duur |
|---|---|---|
| Amerikaanse Dollar | Na de Eerste Wereldoorlog werd de Amerikaanse dollar de belangrijkste valuta, aangezien de Amerikaanse economie een sleutelrol speelde in de wereldhandel. Het Bretton Woods-systeem heeft in 1944 een valutaregime ingesteld waarbij de Amerikaanse dollar de belangrijkste reservevaluta werd die rechtstreeks aan de goudprijs was gekoppeld. Als gevolg hiervan werden veel valuta aan de dollar gekoppeld. In de jaren zeventig maakte de Amerikaanse president Richard Nixon de dollar los van zijn koppeling, waardoor de huidige zwevende valutamarkten ontstonden. | 1920-???? |
| Britse pond | De Britse pond werd de wereldhandelsvaluta, toen Groot-Brittannië het dominante handelsland werd. Door de neergang van het Britse Oost-Indische bedrijf en het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog nam het aandeel van het pond in de wereldhandel af. | 1815-1920 (105 jaar) |
| Diverse Franse valuta | Door de Engels-Nederlandse oorlogen kreeg Frankrijk de dominante handelsvaluta. | 1720-1815 (95 jaar) |
| Diverse Nederlandse valuta (Gulden) | Door de opkomst van de VOC werd de Nederlandse munt de internationale handelsvaluta. Papieren rekeningen begonnen de munten te vervangen. | 1640-1720 (80 jaar) |
| Diverse Spaanse valuta | De Iberische Unie zag de Spaanse munt de dominante handelsvaluta worden, tot de val van de Iberische Unie. | 1530-1640 (110 jaar) |
| Diverse Portugese valuta | De Portugese munt was de dominante handelsvaluta, totdat de Portugese Successiecrisis zijn ondergang veroorzaakte. | 1450-1530 (80 jaar) |
Historisch gezien betekende de overgang van een reservevaluta naar een nieuwe valuta een cruciale verandering voor de wereld. Het heeft altijd tot onrust en onzekerheid op de financiële markten geleid. De achteruitgang van het ene land, en de daaropvolgende opkomst van een ander, markeert een radicale transformatie voor de wereld. Het land dat tijdens een bepaalde periode de wereldwijde handel domineert, wordt meestal gemarkeerd met de status van het hebben van de reservevaluta. Spanje en Portugal domineerden de 15e en 16e eeuw, Nederland de 17e eeuw, Frankrijk en Groot-Brittannië de 18e en 19e eeuw, en de VS domineerden de 20e eeuw.
De cyclus komt voort uit sociaal gedrag?
De gewaardeerde Britse economische historicus Arnold Toynbee (1889–1975) identificeerde in zijn werk A Study of History (Een studie van de geschiedenis), een ‘wisselend ritme’ van een cyclus van oorlog en vrede die sinds de Renaissance met tussenpozen van ongeveer een eeuw in Europa heeft plaatsgevonden. Naast Europa identificeerde Toynbee ook vergelijkbare cycli in de Chinese en Hellenistische geschiedenis die gemiddeld 95 jaar duurden. Hij bracht dit in verband met het geleidelijke verval van de ‘levende herinnering aan een vorige oorlog’, waarbij de afstammelingen van oorlogsveteranen, voor wie hun enige kennis van oorlog afkomstig was van verhalen, geschiedenisboeken en geruchten, uiteindelijk aan de macht zouden komen en de oorlog zouden hervatten. Een soort strijdlustig gedragspatroon van hun voorouders.
De meest recente wereldwijde crisisperiode werd gekenmerkt door de Eerste Wereldoorlog (WO1), de Grote Depressie en de Tweede Wereldoorlog (WO2). Vanaf de start (1914) tot de finish (1945) vinden we een periode die varieert van 100 (1914-2014) tot 69 (1945-2014) jaar geleden. Dit suggereert dat we misschien een nieuwe wereldwijde crisis ingaan.
De VS proberen de crisis uit te stellen door geld te drukken, zo lijkt. Het nadeel is dat dit valutaoorlogen veroorzaakt met bijna alle grote centrale banken in de wereld. Zoals de geschiedenis ons keer op keer heeft laten zien, zal het veroorzaken van deze vertraging (door het drukken van geld) het probleem alleen maar verergeren, en niet alleen het onvermijdelijke voorkomen, maar de overgang pijnlijker en duurder maken.
Meer lezen? Bekijk ook deze 38 valuta die waardeloos werden.
0 Comments