Vijf jaar geleden was een dollar nog zo’n 3 lira waard, tegenwoordig is de koersverhouding zo’n 12,5 lira per dollar. Waar gaat dat heen?
De snelle waardedaling van de Turkse munt (ongeveer 20 procent op jaarbasis) drijft de prijzen voor basisgoederen flink op. Normaal gesproken verhoogt de centrale bank dan de rente, waardoor bedrijven en particulieren minder gaan lenen en meer gaan sparen. Dit zou verdere prijstijgingen, en vermindering van de koopkracht, moeten afremmen. In dit geval wordt de rente echter niet verhoogd. Sterker nog, de Turkse centrale bank doet op instructie van Erdogan juist het tegenovergestelde. Men blijft de rente verlagen.
Ondertussen heeft deze Turkse president vorige week, middenin de diepste financiële crisis in lange tijd, een nieuwe minister van financiën aangesteld. Zijn naam is Nureddin Nebati, iemand die dezelfde onorthoxe ideeën over rente heeft als Recep Tayyip Erdogan. Het ontslag van de vorige minister (Lutfi Elvan) werd een dag eerder, zonder opgave van redenen, door de Turkse staatscourant aangekondigd.
De laatste keer dat de lira een langdurige neerwaartse beweging liet zien was in 2001. Het land zat toen gevangen in een spiraal van hyperinflatie en stijgende schulden die uiteindelijk Erdogan’s AK-partij aan de macht bracht. Erdogan is inmiddels al meer dan achttien jaar aan de macht en heeft zijn populariteit voor een belangrijk deel te danken aan economische groei, die werd aangejaagd met een lage rente. De regering houdt vast aan dit idee en denkt dat een lage wisselkoers de export zal bevorderen, evenals het goedkoper maken van Turkse arbeid, waardoor de economie gestimuleerd wordt.
Inflatiecijfers blijven stijgen
Volgens het Turkse nationale statistiekbureau stegen de prijzen gemiddeld 21,3 procent in november. Dat is wederom een stijging, vergeleken met de toch al fikse inflatie van 19,9 procent in oktober.
Rente vragen is een zonde
De “lage rente” waarover we schrijven is overigens relatief. Uit data van de Turkse centrale bank blijkt namelijk dat gemiddelde spaarrentes in november rond de 15 procent lagen. Vergeleken met de inflatie ga je er dan nog steeds 6 procent op achteruit, maar toch..
Veel moslims geloven overigens dat het vragen van rente (riba) of woeker, een zonde is. Toen Erdogan zijn beleid vorig maand in het parlement verdedigde, verwees hij ook naar koranverzen daarover. “Ik zal nooit dezelfde weg bewandelen als degenen die rente verdedigen”, zo verzekerde hij. We vragen ons wel af, waarom staat de rente dan niet op 0 procent?
UPDATE 22 december 2021: het inwisselen van Lira naar Amerikaanse dollars of goud is gebruikelijk voor Turken. Zeker voor hen die de valuta met 90% hebben zien dalen sinds 2008. Die praktijken worden echter steeds moeilijker gemaakt, waardoor de handel in cryptocurrencies steeds populairder wordt. Het aantal cryptocurrency-transacties in Turkije heeft inmiddels de één miljoen per dag gepasseerd, zo claimt Reuters. Meer lezen over Bitcoin? Check ons archief!
UPDATE 3 januari 2022: de inflatie van de Turkse lira kwam in december 2021 uit op 36% op jaarbasis, het hoogste niveau in 19 jaar. De prijzen van voedsel en non-alcoholische dranken stegen nog harder: 43,8 procent!
0 Comments