Zowel voormalig centraal bankier en hoogleraar Lex Hoogduin, als hoogleraar economische geschiedenis Jan Luiten van Zanden, vinden dat Nederland eigenlijk uit de euro moet stappen.
De crisis op de huizenmarkt, de hoge inflatie, de te lage rente: een groot deel van de problemen wordt veroorzaakt door de euro. Dat zei Jan Luiten van Zanden (Universiteit Utrecht) onlangs in zijn afscheidscollege. Ons land zou daarom de mogelijkheid moeten hebben om uit de euro te stappen, maar tegelijkertijd wel in de Europese Unie te blijven. Voor dat laatste pleiten Lex Hoogduin en Christiaan van der Kwaak, die er een uitgebreid stuk over schreven.
Een Europese begrotingsunie?
Er is tot nu toe verondersteld dat alle bestaande nationale schulden voor rekening blijven van het betreffende land. Dat is een forse hypotheek op het functioneren van de Europese Centrale Bank en de Economische en Monetaire Unie. Deze hypotheek zou kunnen worden afgelost door over te gaan tot een (gedeeltelijke) schuldendeling.
In dat geval zouden de overheidsschulden in de eurozone worden samengevoegd. Ieder land draagt dan bij aan de rentebetalingen en aflossing conform de kapitaalsleutel in de eurozone (voor Nederland is dat 5,86 procent). Dat zou voor Nederland neerkomen op een toename van de netto-overdrachten met 250 miljard euro. Een andere optie is de verdeling van de schuld en rentelasten op basis van het aandeel van landen in het gezamenlijke bbp (voor Nederland is dat 7 procent). Dan zouden de Nederlandse netto-overdrachten toenemen met 390 miljard euro, zo becijfer Hoogduin en Van der Kwaak.
Mocht dat gebeuren, dan wordt de euro een zwakkere munt met hoge inflatie, waardoor onder andere de Nederlandse pensioenen zullen verdampen. Dit proces is eigenlijk al in gang gezet met de instelling van het EU-NextGeneration-fonds (aka Coronaherstelfonds) van ruim 800 miljard euro. Dit werd gefinancierd door de uitgifte van EU-obligaties en zo heeft de EU een eerste stap gezet in de richting van een begrotingsunie.
De econoom Lex Hoogduin vindt dat het vertrek van Nederland uit de euro een serieuze optie moet zijn, dat ligt hij ook toe in bovenstaande video met Syp Wynia. Hoogduin was de rechterhand van Wim Duisenberg toen die vanaf 1998 de eerste president van de Europese Centrale Bank was. Later was hij onder meer lid van de directie van De Nederlandsche Bank.
Een eigen munt?
Terug naar de emeritus hoogleraar Jan Luiten van Zanden. Ook hij maakt zich grote zorgen over het voortbestaan van de muntunie. Hij denkt dat het haalbaar is om uit de euro te stappen. Sterker nog, een Nederlandse munt zou volgens hem in waarde stijgen ten opzichte van de euro.
Een Nederlandse munt zou wat in waarde stijgen ten opzichte van de euro.
De hoge inflatie en de komende recessie maken duidelijk dat het moeilijk is om één munt te hebben voor zulke verschillende landen. Van Zanden zegt in De Telegraaf: “Waar noordelijke landen behoefte hadden aan een hogere rente en inflatiebestrijding, is het zuiden daar nog steeds niet aan toe. Die tegenstelling is de afgelopen tijd steeds scherper geworden, en laat zien hoe kunstmatig de euro is.”
Dankzij de enorme schulden van zuidelijke Eurolanden is het de afgelopen jaren onmogelijk geworden om de rente te verhogen; de zuidelijke landen zouden direct in de problemen komen. Een mogelijk alternatief is een aparte euro voor het noorden en eentje voor het zuiden. In de praktijk zou dat lastig zijn en waarschijnlijk een crisis veroorzaken, waarbij de euro niet meer overeind te houden is. Dat zal resulteren in een gigantische systeemcrisis. Maar goed, niets heeft het eeuwige leven. Ooit zal er een nieuw systeem komen, dus volgens Van Zanden moeten we nadenken hoe we dat in goede banen leiden.
Onlangs schreven we al dat Nederland een noodplan heeft, mocht de euro ten onder gaan. Er zou zelfs een plan zijn gemaakt om weer een eigen munt in te voeren, bijvoorbeeld een Gulden 2.0 in digitale vorm..
0 Comments